Οδηγίες Προστασίας Εργαζομένων σε Καύσωνα

Η υψηλή θερμοκρασία από μόνη της δεν συνιστά καύσωνα. Για την πρόληψη και αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων ισχύουν

Στη χώρα μας είναι συχνά δυνατόν να δημιουργηθούν συνθήκες καύσωνα, οι οποίες μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Αρμόδιος φορέας για την εξαγγελία επικράτησης συνθηκών καύσωνα είναι η Ε.Μ.Υ. Συνθήκες καύσωνα έχουμε όταν υπάρχει συνδυασμός υψηλών θερμοκρασιών και υψηλής σχετικής υγρασίας. Η υψηλή θερμοκρασία από μόνη της δεν συνιστά καύσωνα. Για την πρόληψη και αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων ισχύουν τα άρθρα 21 και 26 του Ν.1568/1985, τα ΠΔ. 17/1996 και 16/1996 και οι Εγκύκλιοι 140120/24-7-1989, 130427/26-6-1990 και 10324/19-6-2007 του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Οι οδηγίες που ακολουθούν, θα βοηθήσουν στην προετοιμασία των επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση του καύσωνα και την προστασία των εργαζομένων.

1. ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΚΑΤΑΠΟΝΗΣΗΣ

• Η επιχείρηση πρέπει να διαθέτει σχέδιο αντιμετώπισης της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων.
• Το σχέδιο συντάσσεται σε συνεργασία του εργοδότη με τον Τεχνικό Ασφαλείας, τον Ιατρό Εργασίας και την Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας. Αν δεν υπάρχει Επιτροπή, η συνεργασία γίνεται με εκπροσώπους των εργαζομένων. Το σχέδιο περιλαμβάνει και εξειδικεύει τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα που παίρνει η επιχείρηση.
• Κατά τη σύνταξή του, πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για τους εργαζομένους υψηλού κινδύνου. Η ένταξη των εργαζομένων στις ομάδες υψηλού κινδύνου γίνεται από τον Ιατρό Εργασίας της επιχείρησης ή αν δεν προβλέπεται, με ιατρική βεβαίωση που προσκομίζει ο ίδιος. Η μέριμνα για τους εργαζομένους αυτούς περιλαμβάνει ακόμη και την απαλλαγή τους από την εργασία κατά τη διάρκεια του καύσωνα, αν τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα δεν επαρκούν.
• Το σχέδιο πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τις συνθήκες που επικρατούσαν στην επιχείρηση τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με τα αρχεία μετρήσεων της θερμοκρασίας-υγρασίας, τα οποία είναι υποχρεωμένη να τηρεί η επιχείρηση.
• Το σχέδιο τίθεται υπόψη των Επιθεωρητών Εργασίας κατά τον έλεγχο.

2.ΤΕΧΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ 

2.1. Παρεμβάσεις στα δομικά στοιχεία των κτιρίων:

• Θερμομόνωση, βάψιμο με λευκό ή άλλο ανακλαστικό χρώμα και βρέξιμο της στέγης ή της πλάκας.
• Κατασκευή σκιάστρων στις δυτικές ή νότιες πλευρές των κτιρίων.
• Τοποθέτηση αδιαφανών ή ανακλαστικών τζαμιών στις δυτικές ή νότιες πλευρές των κτιρίων.
• Εγκατάσταση αεροκουρτίνας ψυχρού αέρα στα μεγάλα ανοίγματα τα οποία, λόγω των αναγκών της παραγωγικής διαδικασίας, παραμένουν ανοιχτά για μεγάλα χρονικά διαστήματα. 

2.2. Παρεμβάσεις σε τμήματα της παραγωγικής διαδικασίας :

• Μόνωση θερμών επιφανειών που βρίσκονται στους χώρους εργασίας.
• Αποκλεισμός με θερμομονωτικά χωρίσματα των πηγών θερμότητας και απαγωγή της θερμότητας προς το εξωτερικό περιβάλλον από το πλησιέστερο σημείο προς την πηγή.

2.3. Παρεμβάσεις στο μικροκλίμα του εργασιακού χώρου.

• Απαγωγή των ρύπων και του θερμού αέρα στο πλησιέστερο δυνατό σημείο προς την πηγή δημιουργίας τους.
• Επαρκής γενικός εξαερισμός με εγκατάσταση ανεμιστήρων στα ψηλά σημεία των χώρων και αερισμός των ζώνων εργασίας με ανεμιστήρες. Οι τοπικοί ανεμιστήρες έχουν ευεργετικό αποτέλεσμα, μόνο όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι μικρότερη από 35οC .
• Επαρκής ανανέωση του αέρα των χώρων εργασίας με προσαγωγή νωπού αέρα και σύγχρονη απαγωγή του αέρα των χώρων εργασίας.
• Επιθυμητή η λειτουργία κλιματισμού στους χώρους εργασίας, όταν αυτό είναι δυνατόν.

2.4. Υπαίθριες εργασίες:

Στις υπαίθριες εργασίες πρέπει να λαμβάνονται τα εξής μέτρα:

• Χορήγηση και χρήση κατάλληλου καλύμματος κεφαλής, όπου δεν είναι υποχρεωτική η χρήση κράνους.
• Διαμόρφωση και επιλογή σκιερού μέρους για διαλείμματα.
• Κατασκευή στεγάστρων, όπου είναι δυνατόν, για την εκτέλεση των εργασιών. Η αποτελεσματικότητα των στεγάστρων είναι πολύ μεγάλη.
• Προγραμματισμός των εργασιών ώστε, κατά το δυνατόν, οι κοπιαστικότερες να γίνονται σε ώρα που η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη.
• Διάθεση στους εργαζόμενους νερού σε θερμοκρασία 10-15 οC.
• Διακοπή εργασιών στις οικοδομές και στα τεχνικά έργα όταν υπάρχει καύσωνας και η θερμοκρασία υπό σκιάν στον τόπο εργασίας υπερβαίνει τους 38 οC. Στην περίπτωση αυτή το ημερομίσθιο καταβάλλεται ολόκληρο.

3. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

3.1. Αυτοματοποίηση των εργασιών που είναι δυνατόν να προκαλέσουν θερμική καταπόνηση ή χειρισμός από απόσταση.

3.2. Δημιουργία διαλειμμάτων κατάλληλης διάρκειας, ανάλογα με τη βαρύτητα της εργασίας και το συνδυασμό θερμοκρασίας-υγρασίας.

3.3. Προγραμματισμός των εργασιών ώστε αυτές που καταπονούν θερμικά τους εργαζόμενους να γίνονται σε ώρες κατά τις οποίες η θερμοκρασία δεν είναι πολύ υψηλή (π.χ.νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα).

3.4. Ενίσχυση της βάρδιας, ώστε να υπάρχει επαρκής αριθμός εργαζομένων, για να μπορούν να υλοποιούνται όλα τα διαλείμματα.

3.5. Διαμόρφωση κατάλληλων χώρων (κυλικεία ή άλλοι χώροι) για να αναπαύονται οι εργαζόμενοι. Οι χώροι αυτοί επιλέγονται μετά από συνεργασία του εργοδότη με τον Τεχνικό Ασφαλείας, τον Ιατρό Εργασίας και την Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας. Αν δεν υπάρχει Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας, η συνεργασία γίνεται με εκπροσώπους των εργαζομένων. Οι χώροι αυτοί καλό είναι να διαθέτουν σύστημα κλιματισμού.

3.6. Διάθεση στους εργαζομένους δροσερού νερού (10-15 oC).

3.7. Εκπαίδευση των εργαζομένων που εκτίθενται σε υψηλές θερμοκρασίες και ιδίως των προϊσταμένων τους.

3.8. Εξασφάλιση παροχής πρώτων βοηθειών σε περίπτωση θερμοπληξίας ή άλλου προβλήματος υγείας.

3.9.Στις ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες, στους νομούς Πειραιά-Αττικής και Νήσων, όταν η Ε.Μ.Υ. δίνει θερμοκρασία 36 oC και 37 oC, θα διακόπονται οι εργασίες από τις 14:00 έως τις 18:00 και όταν δίνει θερμοκρασία 38 oC και πάνω, το ωράριο εργασίας θα είναι 07:00-13:00, χωρίς περικοπή του ημερομισθίου. Η διακοπή εργασιών θα ισχύει μέχρι και τις 19:00 (παράγραφος 3 του Κεφαλαίου Β’ της Τοπικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας 29/1/2007). Για τους όρους αμοιβής και εργασίας των εργατοτεχνικών και υπαλλήλων που απασχολούνται σε ναυπηγοεπισκευστικές εργασίες ν.Πειραιά-Αττικής και Νήσων, η οποία κηρύχθηκε υποχρεωτική με την υπ’ αριθμόν 11170 Απόφαση (ΦΕΚ 752/Β /14/5/2007).

ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Εργαζόμενοι που πάσχουν από τις παρακάτω ασθένειες, παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο να υποστούν θερμική καταπόνηση και πρέπει να προστατεύονται, εκτός εάν λαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα, τα οποία βελτιώνουν τις θερμοκρασιακές συνθήκες.

–Καρδιοπάθειες: (στεφανιαία νόσος ή χειρουργημένοι για στεφανιαία νόσο, βαλβιδοπάθειες ή χειρουργημένοι για βαλβιδπάθεια, μυοκαρδιοπάθεια).

– Πνευμονοπάθειες: (βρογχικό άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, πνευμονικό εμφύσημα, διάμεσες πνευμονοπάθειες).

– Άλλα νοσήματα: (σακχαρώδης διαβήτης, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, ηπατικά νοσήματα, διαταραχές λειτουργίας θυρεοειδούς, διαταραχές αρτηριακής πίεσης, αναιμία, ψυχικά νοσήματα και νοσήματα κεντρικού νευρικού συστήματος, δερματοπάθειες μεγάλης έκτασης, παχυσαρκία). Αγωγή με τα εξής φάρμακα: Διουρητικά, Ινσουλίνη, Αντιδιαβητικά δισκία, Ορμόνες, Αναστολείς εισόδου ιόντων ασβεστίου, Αντιχολινεργικά, Ψυχοφάρμακα, Αντιεπιληπτικά. Έγκυες εργαζόμενες: Ιδιαίτερη σημασία έχει η ενημέρωση των εργαζομένων για τη διατροφή τους σε περίοδο καύσωνα.  

ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ οι οποίες προέρχονται από τις επιπτώσεις των υψηλών θερμοκρασιών στις τροφές. Π.Χ τροφές που δεν διατηρούνται στην σωστή θερμοκρασία, εξαιτίας της μεγάλης ζέστης (παγωτά, τρόφιμα που βρίσκονται σε ψυγεία κλπ, και δεν έχουν καλή ψύξη, καθώς και τροφές μέσα σε αυτοκίνητο, που έχει ζεσταθεί πολύ από τον ήλιο